De adat en andere gebruiken

17 april 2017 - Moni / Kelimutu, Indonesië

 Maandag, 17 april 2017

Vlucht naar Flores  Vertrek Denpasar 08.00 uur vluchtnummer GA7026 Aankomst 10.40 uur Geruda Airlines

Kelimutu Ecolodge Moni

Is het nou nog nacht, of breekt de morgen aan? Dat vraag ik me af, als om vier uur de wekker afloopt. Het is nog donker buiten, de vogels liggen nog veilig in hun nestjes, en wachten op het eerste zonlicht. Wij maken ons klaar voor de vlucht naar Flores, die, als alles volgens schema verloopt, om half acht vertrekt. Nadat de koffers zijn ingeladen en de ontbijtboxen zijn verdeeld, rijden we om vijf uur richting de luchthaven in Denpasar. Silvester regelt dat we met de hele groep tegelijk kunnen inchecken, wat nogal vlot verloopt. Bij de gate nuttigen we het ontbijt. Met een vertraging van een half uur stijgt onze vlieger op voor de anderhalf uur durende vlucht naar Labuhan Bajo, gelegen in het westen van Flores. Op Komodo Airport hebben we een tussenlanding, voordat we verder vliegen naar Ende. Van daaruit begint onze rondreis over het eiland Flores. We vliegen voorbij de  Gunung Angung, één van de drie belangrijkste vulkanen van het eiland Bali. De daling wordt ingezet, en om half elf landden we in Ende. Ende is de oudste stad van Flores, die opgebouwd is door de Nederlanders. Flores is het grootste eiland in het oostelijk deel van Nusa Tenggara. Het eiland kreeg zijn naam in 1512 van  Portugese ontdekkingsreizigers, die het eiland Cabo des Flores ( Kaap der bloemen) noemden. In het midden van de 17de eeuw arriveerden de Portugezen op Flores. Daar vestigden ze een missiepost en het katholieke geloof verspreidde zich snel over andere gebieden. In 1664 vielen uit Makassar afkomstige moslims Flores binnen.  Ze namen de macht over in Ende om de bekeringen tot het christendom in te dammen. De Nederlanders namen in 1859 het gezag over de nederzettingen op Flores van de Portugezen over, op voorwaarde dat ze het katholieke geloof verder zouden verbreiden. Op Flores werd vroeger de python vereerd, vandaar de voormalige naam “Slangeneiland”, Nusa Nepa.  Thans wonen er op Flores ongeveer 1,5 miljoen mensen, dat zegt dat het eiland dichtbevolkt is. Het grootste deel van de bevolking is Rooms-katholiek. De meeste bewoners aan de kust zijn moslims. Oorspronkelijk komen zij uit Sulawesi en legden zij in de 16de eeuw hun prauwen aan in de havens van Flores.

Het is een kleine luchthaven, waar alleen nationale vliegtuigen landen. Nadat we onze koffers hebben, en onze labels gecheckt zijn, begint onze rondreis op het eiland Flores. Om de rit te onderbreken zullen we een aantal fotostops maken, en gaan we een traditioneel dorp bezoeken. Silvester slaat voor om tijdens de vele fotostops die we maken dit te combineren met een korte wandeling, zodat we onze benen kunnen strekken. Dat vinden we allemaal een goed plan, en wordt het tijdens de eerste fotostop gelijk toegepast. Hoe meer we naar het westen zullen rijden, hoe groener het gaat worden. Flores staat bekend om zijn koffie, en de meeste mensen leven van de landbouw. Tijdens een van de fotostops lopen we voorbij de huizen van een dorp. In hun voortuinen zien we een soort van monument. Het blijken graven te zijn. Op Flores is het gebruikelijk dat overleden familieleden begraven worden in de tuin bij hun huis. Dit gebeurd in overleg met de familie, want dit houdt ook in dat het huis niet zomaar verkocht kan worden. In het centrum van het dorp is er een algemene begraafplaats.

We zijn het er unaniem over eens, dat we, waar mogelijk, buiten zullen lunchen op mooie plekken die Silvester zal uitzoeken. Ingrediënten worden op de markt gekocht en Silvester zal samen met Jacob, de bijrijder van onze bus, het eten bereiden. Uiteraard zullen wij ook een hand uitsteken waar hulp nodig is. Onze lunchplek van vanmiddag is op de top van een berg waar we uitzicht hebben op de gerangschikte rijstvelden. De inwoners van het dorp slaan ons lachend gade als ze ons zien stoeien met de attributen voor de lunch. Het is een beetje behelpen met de spullen die we hebben, maar uiteindelijk gaat het om de smaak. Het smaakt overheerlijk, zo’n boterham op de vuist met verse groente, fruit en geraspte kaas. Zelfs aan de zoetekauwen onder ons is gedacht; pindakaas en nutella staan ook uitgestald op de picknickplek.

We brengen een bezoek aan het traditionele dorp Wologai. We worden opgewacht door de desa, het hoofd van het dorp. We worden door het dorp geleidt volgens een bepaalde route. Als toerist mag je niet op alle paden lopen, dat zou de voorouders ontstemmen. Veel eilandbewoners doen nog veel aan voorouderverering en houden zich vast aan hun traditionele gewoonten, de adat. De huizen zijn gebouwd volgens oude tradities. De zijpanelen van de voordeur symboliseren de borsten van de vrouw. Dit is het teken van moeder, de spil van het gezin. Iedere streek of dorp heeft zijn eigen adat, en de desa vertel over de gebruiken en tradities van hun dorp. Op bepaalde periodes mag er niet gehuild worden in het dorp. Is er verdriet, dan kan men dit uiten buiten de poorten van het dorp. De vrouw des huizes ontvangt haar bezoek op de veranda voor het huis. Gasten mogen het huis niet betreden .De vrouwen kauwen op betelnoten, en lachen breeduit, en tonen daarmee hun roodgekleurde mond en tanden. De betelnoot zorgt voor deze rode kleur en doodt de bacteriën in de mond. Koffie en thee wordt ons aangeboden bij de dorpsoudste, waar we natuurlijk geen nee tegen zeggen. We lopen dezelfde weg terug naar onze bus, en vervolgen onze reis.

Als we rond half vijf aankomen bij ons hotel, moeten we gelijk na het inchecken ons eten bestellen voor vanavond. Een pittige tante achter de balie houdt iedereen goed in de gaten of ook wel iedereen besteld heeft. Er wordt ons op het hart gedrukt dat we de ramen en deuren van onze kamer goed gesloten moeten houden in verband met de muggen, die zijn hier zeer actief tussen een bepaald aantal uren van de avond. Als we met een aantal mensen van onze groep een biertje drinken in het restaurant, worden we al gelijk geconfronteerd met de aanwezigheid van de muggen. Het lijkt ons toch verstandig om ons het eerst te gaan beschermen tegen de aanvallende muggen. Als we ’s avonds om half acht gaan eten hebben de muggen zich teruggetrokken, en kunnen we zonder om ons heen te slaan, genieten van het lekkere eten. We hebben een jarige in de groep, en als toetje krijgen we een verrukkelijke taart, door de jarige zelf aangesneden. Luidkeels klinkt het verjaardagslied, en uiteraard moeten we daarop klinken!

Rees en Ruud

.

Foto’s

1 Reactie

  1. Lily gijzen:
    20 april 2017
    Mooi geschreven.
    Veel plezier nog!

    Gr. Lily